Sakrament małżeństwa według katolickiej doktryny jest jedynym (poza kapłaństwem), którego udzielamy sobie sami. Chociaż postępująca laicyzacja społeczeństwa jest faktem, to jednak wiele osób (także tych na co dzień niepraktykujących) nadal decyduje się na ślub kościelny. Rolę tu gra tradycja, marzenia o pięknej ceremonii, a czasami potrzeba wpisania się w wymaganą rolę społeczną. Niezależnie od przyczyn, decyzja ta wiąże się z pewnymi konsekwencjami. Dowiedz się wszystkiego o ślubie kościelnym.
Ślub kościelny czy raczej konkordatowy?
Do 1993 roku wszystkie śluby zawierane w Polsce musiały zawierać element przysięgi składanej w urzędzie stanu cywilnego. Wówczas osoby wierzące de facto brały dwa śluby. Pierwszy, mniej uroczysty ślub cywilny uznawany był za formalność. Dopiero ślub kościelny postrzegano jako ten „właściwy”.
Od rzeczonego 1993 roku Polskę i Stolicę Apostolską łączy umowa zwana konkordatem. Umożliwia one zawieranie tzw. ślubów konkordatowych. Narzeczeni biorą udział tylko w jednej uroczystości, a potrzebne formalne dokumenty ksiądz przesyła do USC.
Każdy ślub wyznaniowy (a więc także ten w obrządku Kościoła katolickiego), musi być ślubem konkordatowym. Tylko w ten sposób będzie on miał moc prawną. Tych dwóch terminów można więc używać synonimicznie.
Ślub w kościele – formalności do spełnienia
Chociaż to ślub cywilny kojarzy się bardziej formalnie, to zawarcie małżeństwa przed ołtarzem wcale nie jest wolne od formalności. Musicie oczywiście udowodnić, że nie ma żadnych przeciwwskazań do wejścia w związek małżeński. Konieczne jednak będą także typowo wyznaniowe zasady i praktyki, bez których ślub może nie dojść do skutku.
Sakramenty, przez które trzeba przejść
O czym mowa? Bardzo ważne są sakramenty. Osoby, które chcą bez przeszkód wziąć ślub kościelny, powinny wcześniej przejść przez takie sakramenty jak:
- chrzest,
- komunię świętą,
- bierzmowanie.
Najczęściej problem pojawia się właśnie w przypadku bierzmowania. Jego przyjęcie jest autonomiczną decyzją dorosłego już katolika. Wielu niepraktykujących młodych ludzi po prostu z tego rezygnuje. Dopiero przed ślubem zabiera się za jak najszybsze nadrobienie zaległości.
Małżeństwo w kościele a nauki przedmałżeńskie
Co jeszcze będzie potrzebne? Na pewno będziecie musieli przejść przez nauki przedmałżeńskie. To kursy, które w teorii mają przygotować was do wspólnego życia – jego potencjalnych problemów i przysłowiowych wybojów na drodze. Nie ma jednak sztywnego planu czy sylabusa dla takich zajęć. Ich przebieg w dużej mierze zależy od prowadzącego.
Wymagane dokumenty
Aby przyszli małżonkowie mogli stanąć przed ołtarzem, konieczne będzie zgromadzenie i przedstawienie w kancelarii parafialnej zestawu ważnych dokumentów. Musicie mieć ze sobą:
- dowody osobiste;
- metryka chrztu – jest w niej adnotacja o bierzmowaniu, potencjalnych innych małżeństwach oraz przyjęciu innych sakramentów;
- w przypadku wdowca lub wdowy odpis świadectwa zgonu współmałżonka;
- zaświadczenie z urzędu stanu cywilnego o braku okoliczności wykluczających zawarcie małżeństwa;
- świadectwo katechizacji przedmałżeńskiej.
W niektórych przypadkach może być wymagane świadectwo o odbyciu katechizacji szkolnej. Mowa tu oczywiście o lekcjach religii. Obecnie coraz częściej odchodzi się od takich wymagań, jednak starsi i bardziej konserwatywni księża bywają w tych kwestiach mało elastyczni.
W momencie, kiedy w związek małżeński ma wstąpić osoba niepełnoletnia, konieczne jest przedstawienie orzeczenia sądu, który zezwala na zawarcie ślubu.
Ile kosztuje ślub w kościele?
W przypadku ślubów w urzędzie stanu cywilnego wszystkie opłaty są stałe, ujednolicone i zgodne z obowiązującymi przepisami. Jeżeli jednak chodzi o zaślubiny w obrządku katolickim, to nie jest to niestety aż takie proste do przewidzenia.
Teoretycznie opłaty w Kościele wynoszą „co łaska”. Oznacza to ni mniej ni więcej, że możecie zapłacić dokładnie tyle, ile macie możliwość dać. Niestety, w praktyce bywa naprawdę różnie. Niektórzy księżą życzą sobie bardzo konkretnych kwot, zazwyczaj niemałych. Jest to opłata za ślub, ale także za zapowiedzi.
Do tego musicie doliczyć jeszcze koszta przyozdabiania kościoła, czy kwiatów. Wszystkie opłaty „co łaska” zamykają się zazwyczaj w przedziale od dwóch do nawet czterech tysięcy złotych.
Uroczystość ślubna w innej parafii
Niektóre osoby chcą wziąć ślub w innej parafii niż ta, która znajduje się w miejscu ich zamieszkania i do której przynależą. Jest to możliwe. Jeżeli jednak masz takie plany, musisz przygotować się na kilka dodatkowych formalności. Co trzeba załatwić?
- W wybranej przez siebie parafii zarezerwować datę ślubu.
- Udać się do proboszcza w „swoim” kościele i poprosić o wystawienie licencji lub sublicencji na ślub w innej parafii.
- Z dokumentami udać się z powrotem do kancelarii pierwszego kościoła.
Czy ksiądz ma prawo odmówić? W praktyce rzadko tak się dzieje, niestety teoretycznie jest taka możliwość. Według opinii świeżo upieczonych małżonków, które można znaleźć w internecie, potencjalne problemy sprowadzają się niestety do pieniędzy.
Tak jak w przypadku wszystkich kościelnych opłat, cennik mówi jedynie o „ofierze co łaska”. Zazwyczaj za sublicencję trzeba zapłacić kilkadziesiąt złotych. Jeżeli jednak zależy ci na licencji, która z miejsca załatwia sprawę dokumentów w USC, możliwe, że będziesz musiał przygotować nawet kilkaset złotych.
Ślub kościelny w plenerze – czy to możliwe?
Od 2015 roku w Polsce można brać śluby cywilne poza urzędem – czyli w plenerze. Osoby wierzące często marzą o tym, aby małżeństwo zawarte w obrządku katolickim również móc zawrzeć pod gołym niebem. Czy istnieje taka możliwość?
Niestety, sprawa nie jest taka prosta. Według prawa kanonicznego ślub kościelny musi być zawarty w uświęconym miejscu. Tym miejscem jest oczywiście świątynia. Wprawdzie w uzasadnionych przypadkach można przenieść się w inne miejsce, jednak zazwyczaj mowa tu o kapliczkach. Kościelni urzędnicy maja zazwyczaj dosyć konserwatywne podejście do miejsca udzielania ślubów. Jeżeli bardzo zależy wam na wzięciu ślubu w pięknych okolicznościach przyrody – na przykład w górach lub nad morzem – najlepiej wybrać jeden z pięknie położonych klimatycznych kościółków. Szczególnym uznaniem cieszą się górskie drewniane kościoły utrzymane w regionalnym stylu architektonicznym.
Jednostronny ślub kościelny
Istnieje również możliwość wzięcia jednostronnego ślubu kościelnego. Co to oznacza? Jedną ze stron małżeństwa jest osoba wierząca, która została ochrzczona w obrządku katolickim. W takich wypadkach drugą stroną może być:
- apostata,
- ateista,
- wyznawca innej religii (niechrześcijańskiej);
- rozwodnik.
Obecnie nie ma problemu, aby taki ślub był udzielony podczas mszy świętej. Konieczne jest wcześniejsze uzyskanie zezwolenia w kancelarii proboszcza. Warunkiem jest to, że ślubu udziela tylko jeden duchowny (katolicki).
Świadkowie na ślubie kościelnym
W przypadku świadków na ślubie kościelnym można spotkać się z bardzo różnymi przesądami. Postaramy się rozprawić z tymi najbardziej powszechnymi.
Przede wszystkim warto zaznaczyć, że świadkiem pana młodego wcale nie musi być mężczyzna. Podobnie w przypadku panny młodej nie musi to być kobieta. Zamiast typowej druhny może ona mieć za świadka najlepszego przyjaciela. Istnieje możliwość, że niektórzy bardziej konserwatywni księża będą kręcić nosem na taki pomysł. Nikt jednak nie ma prawa wam tego zabronić.
Czy świadkami muszą być osoby przykładnie religijne? Teoretycznie nie. Natomiast zgodnie z tradycją powinny nimi zostać osoby będące wzorem dla pary młodej. Z tego powodu ksiądz może poprosić potencjalnego świadka o świadectwo chrztu, bierzmowania, czy nawet uczęszczania na lekcje religii. Nie zawsze się tak dzieje, jednak musicie mieć na uwadze taką ewentualność.
Podsumowanie
Ślub kościelny nadal jest najczęściej wybieraną formą wstępowania w związek małżeński. Ma on także opinie zdecydowanie bardziej uroczystego. Składanie przysięgi w religijnym obrzędzie daje wrażenie mistyczności. Trudno takie kwestie łączyć z formalnościami, papierami i załatwieniem dokumentów.
Ślub w kościele zdecydowanie nie jest pod tym względem mniej wymagający niż jego cywilny odpowiednik. Aby małżeństwo mogło być uznane przez państwo, trzeba podpisać odpowiednie protokół i przedstawić je w urzędzie stanu cywilnego. Dzięki konkordatowi przesyłaniem ich z kancelarii do urzędu zajmuje się ksiądz z kancelarii parafialnej. Kwestia załawiania dokumentów leży jednak po waszej stronie.
Zobacz także:- Ślub konkordatowy – dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa. Sprawdź, co będzie Ci potrzebne!
- Rodzaje ślubów – wyznaniowy, cywilny, a może humanistyczny? Jaki będzie najlepszy właśnie dla Was?
- Ślub konkordatowy – na czym polega? Jakie dokumenty są potrzebne?
- Ślub w kościele, czyli sakrament małżeństwa. Poznaj formalności przed ślubem kościelnym i przysięgą małżeńską!
- Świadek na ślubie kościelnym – jaka jest jego rola? Sprawdź, jakich formalności trzeba dopełnić
- Ślub w USC – ile kosztuje ślub cywilny i jak zawrzeć taki związek małżeński?
